12.5 C
Comune di Caselle Torinese
sabato, Novembre 9, 2024

    Stember, tra ij bòsch quanti bolè

    IJ MÈIS di Carlottina Rocco
    STÈMBER
    … La marenda ‘s na va an cel,
    portà via da San Michel,
    ma tra ij bòsch quanti bolè
    sota ij fò e ij castagné. …

    - Advertisement -

    IJ CARÈJ[1] di D. Badalin
    Son dvimi alvé bomben[2] pruma dël so
    për na rivëtta ch’j’ava da sapé.
    L’é ‘n poncia al brich[3], a sota al bòsch ëd ro[4]
    e j’é ’d pù che mesora da marcé

    - Advertisement -

    su dal senté dla vigna për ruveji[5],
    arziganda[6] ’d ruvé za strassivà[7].
    Son travaj dur e in[8] o serca ’d pieji
    quand o-i é ’ncora ‘l fresch dla matinà,

    e livré[9] pruma che ’l calor ot massa.
    Parèj, con ina gressia[10] ’nt na salviëtta
    e ‘n tòch ëd bërgonzòla bela grassa,
    tnind për ël còl la pinta dla pichëtta[11],

    la sapa ’n spala, son partì bonora.
    Son ruvà su ch’o l’era beli ciar.
    La nebia la montava pròpi ’ntlora
    e da là dzori ’s na voghiva ’n mar.

    Entr ant ël bòsch a scondi ’n quaj canton[12]
    la pinta, për buì[13] fresch quand j’èissa sèj
    e mentr a bogg[14] ël fraschi d’in biscon[15],
    om treuv a sot ël nas in bel carèj.

    A pòs la pinta për podèjlo cheuji
    e ‘nt ël gavelo na vogh dj’atri trèj,
    a do spani da ’s lì[16], ‘n mes a dël feuji,
    con dël capeli ch’j’avo ’n mach dël nèj[17].

    Visevna[18] che dij fonz[19] j’heu semp trovana[20],
    ma dij carèj ëscur ant sa minera
    e gròss parèj, j’ava peu mai gavana[21].
    L’heu lassà sté la pinta vanda l’era

    e smentiand fin-a ch’j’ava da sapé,
    son anfrissami[22] sota a j’acc biscon.
    O l’era pin, na ròba da beiché,
    tant che ’nt in nen j’heu fana doi baron.

    O n’j’era dij pù gròss, dij pù tofon[23],
    n’j’era ’nt ël feuji, ‘nt l’erba, ’n mes ai brì[24],
    in taca a l’atr, parèj dij vataron[25],
    për neuv o des biscon, l’ero ’n mach lì.

    Ël brich o l’era za batì dal so
    e mi podiva nen chité ’d sërché,
    pirché, sgatanda, a na trovava ’nco.
    E sevi ’me ch’j’heu fat a piemji dré[26]?

    Son gavami da dòss braji[27] e camisa…
    Pròpi parèj: a son ëstà ’n midandi[28].
    L’heu lià ben l’adverturi[29] con na frisa[30]
    e peu j’heu ’mpiji ’d fonz da tuti ’l bandi,

    lovandji tucc[31], da nen vansena in.
    Pruma ’d dej-ji a l’obergi dël Maté,
    peisà ’n sla bassacula[32] dël molin,
    j’ero doi miria[33]! Ma vagh a sapé,

    l’andèissa semp parèj, tuti ’l matin.
    ________________________________

    [1] Carèj: fungo porcino
    [2] Bomben: assai, molto
    [3] ‘N poncia al brich: in cima alla collina
    [4] Bòsch ëd ro: bosco di querce
    [5] Për ruveji: per arrivarci
    [6] Arziganda: rischiando
    [7] Za strassivà: già molto sudato
    [8] In: uno
    [9] Livré: terminare
    [10] Gressia: forma di pane
    [11] Pichëtta: vinello ottenuto dalla fermentazione di acqua, vinacce e zucchero.
    Era molto diffuso nelle campagne dove si produceva vino; pochissimo alcolico e molto dissetante se bevuto fresco.
    [12] A scondi ’n quaj canton: per nascondere in qualche angolo
    [13] Buì: bere
    [14] Bogg: muovo
    [15] Biscon: arbusto
    [16] A do spani da ’s lì: a due spanne da quello
    [17] Nèj: colore nero
    [18] Visevna: ricordatevi
    [19] Fonz: funghi
    [20] J’heu semp trovana: ne ho sempre trovati
    [21] J’ava peu mai gavana: non ne avevo mai tolti
    [22] Anfrissami: infilato
    [23] Tofon: grassoccio, cicciotto
    [24] Brì: erica
    [25] Vataron: zolle
    [26] Piemji dré: portarmeli dietro
    [27] Braji: pantaloni
    [28] Midandi: mutande
    [29] Adverturi: aperture
    [30] Frisa: fettuccia, nastro
    [31] Lovandji tucc: sistemandoli tutti
    [32] Bassacula: bascula, stadera
    [33] Doi miria: due miriagrammi

    Rispondi

    Questo sito usa Akismet per ridurre lo spam. Scopri come i tuoi dati vengono elaborati.

    Michele Ponte
    Michele Ponte
    Nato a Torino. Lingua madre: Italiano; lingua padre: Piemontese. Mi interesso di letteratura e canzoni popolari del Piemonte. Ho realizzato alcuni Scartari (quaderni) intitolati: Spassgiade tra poesìe, canson e conte piemontèise (Passeggiate tra poesie, canzoni e racconti piemontesi) che sono stati presentati in varie occasioni con esecuzione dal vivo delle canzoni.

    - Advertisment -

    Iscriviti alla Newsletter

    Ricevi ogni giorno, sulla tua casella di posta, le ultime notizie pubblicate

    METEO

    Comune di Caselle Torinese
    cielo coperto
    11.6 ° C
    14.2 °
    10.5 °
    75 %
    1.2kmh
    99 %
    Sab
    13 °
    Dom
    14 °
    Lun
    13 °
    Mar
    9 °
    Mer
    7 °

    ULTIMI ARTICOLI

    I romanzi popolari

    0
    La seconda metà del secolo XIX comporta grosse novità nell’ambito della letteratura in piemontese. Queste sono: la nascita del teatro, la comparsa di giornali...